Rond het oude stoomgemaal bij het zogeheten verversingskanaal aan de Houtrustweg in Den Haag heeft Eveline de Heij een stuk verwaarloosde grond omgetoverd tot een stadsparadijs waar op natuurlijke wijze wordt getuinierd. Het is de bijentuin van imkerij Haagse Honing en tegelijkertijd de bloementuin van Haags Zaad, een ander project van Eveline. Haags Zaad stimuleert de verspreiding van voor bijen nuttige planten door het zaad ervan te verkopen en stekkies of jonge planten uit te delen. Deze Haagse Honing tuin is verkozen tot Tuin van de maand september 2022.

Het gemaalcomplex

Het oude stoomgemaal werd ontworpen door John van der Vegt, de hoofdingenieur van Provinciale Waterstaat van Zuid-Holland. Het kanaal met de bijbehorende schutsluis en het gemaal werd tussen 1883 en 1885 aangelegd. Het diende voor de afvoer van (vervuild) water uit de grachten van Den Haag via Scheveningen naar de Noordzee. Dat was toen hard nodig, omdat het in Den Haag in die tijd ontbrak aan doorstroming van het oppervlaktewater. De Haagse grachten liggen tussen de Vliet en de duinen en werden nauwelijks van vers water voorzien. Vandaar de naam ‘Verversingskanaal’.

Het gemaal werd aanvankelijk aangedreven met een stoommachine. Vanaf 1914 zorgden elektromotoren voor de verversing van het Haagse grachtenwater. Het gemaal aan de Houtrustweg werd in 1970 buiten gebruik gesteld. Het complex is een rijksmonument.

De tuin

In 2012 werd de tuin van circa 700 m² omgetoverd tot een paradijs waarin op natuurlijke wijze wordt getuinierd, dus zonder gebruik van kunstmest of bestrijdingsmiddelen. De beplanting biedt voedsel aan meerdere kasten met honingbijen en vele andere bestuivers. Langs de steil oplopende erfgrens zijn taluds aangebracht, een smalle trap leidt naar de bijenkasten, het kippenhok en een brug over de brede afwateringsbuizen met uitzicht over de sluiskolk. Aan het andere eind leidt een tweede trap naar een gespiegelde border met een grote variatie aan planten. Er staan bijvoorbeeld diverse saliesoorten, vlinderstruiken, rozensoorten, ijzerhard, zonnekruid, akelei, appel, walnoot, trommelstokjes, duizendblad, gele lis, grote pimpernel, kardoen, pijpestrootje, aalbes, blaasspirea, wisteria, kogelboterbloem, rabarber, ruit en rozemarijn. En nog veel meer.

In en om de tuin staan, afhankelijk van de tijd van het jaar, zo’n 10 tot 15 bijenkasten. In iedere kast woont één volk, dat bestaat uit één koningin en, afhankelijk van het seizoen, gemiddeld 50.000 werksters (♀) en enkelen honderden darren (♂).

De tuin is beplant met ‘bij-vriendelijke’ planten; gulle gevers van nectar en/of stuifmeel. In de loop der jaren zijn flink wat projecten (project = plant) waaraan Eveline hoopvol begon, gesneuveld. De grond hier is zanderig en schraal en dan kun je hopen op weelderige phloxen of pioenen. Maar als je tegen de natuur werkt, vergeet het dan maar. Meewerken met de bodem, ecologisch tuinieren, werd daarom hetuitgangspunt. Alle snoei- en groenafval terug op de grond en de juiste plant op de juiste plaats, met de natuur als voorbeeld.

Haagse Honing en Haags Zaad

De pure bloemenhoning van Haagse Honing is van honingbijen die niet zijn bijgevoerd met suikerwater. Ze is rauw oftewel: onbehandeld, niet verhit en 100% natuurlijk. Behalve pure Haagse Honing maakt De Heij ook andere producten met honing en bijenwas, zoals ‘onwijs vette crème’. Eerst uitgetest op gezinsleden, goed bevonden en nu op kleine schaal geproduceerd en verkocht in Den Haag.

Haags Zaad is de naam waaronder zaden uit de Haagse Honing tuin te koop zijn. Geoogst uit de tuin, gedroogd, gezeefd en ter plekke in een aantrekkelijke verpakking gestopt. Alle zaden zijn van planten die aantrekkelijk zijn voor bestuivende insecten, zoals onder meer kardoen, goudsbloem, engelwortel en akelei.

Onder de naam Haags Zaad werkt Eveline ook aan groene projecten, zoals het ontwerp van tuinen en het aanleggen van een voedselbos (bij Pluk in Loosduinen). Wellicht wil je na een bezoek aan deze tuin overleggen over je eigen (te ontwikkelen) groene plek? Bel of mail dan om een afspraak te maken.

Haagse Honing Tuin (Open Tuinengids nr.264)
Eveline de Heij
E haagszaad@icloud.com
M 06 2411 9312

Download hier de folder van Haagse Honing en Haags Zaad 2021.