Sinds juni 2022 is de NTs betrokken bij het zogenaamde ‘Meertje van Vlek’, een min of meer verwaarloosd plantsoen in Naarden-Bussum. De NTs wees in een zienswijze de gemeente op de cultuurhistorische waarde ervan en van het gebied eromheen: het maakt deel uit van drie door Dirk Tersteeg ontworpen aaneensluitende groengebieden. Voor de CGE is deze bemoeienis reden om adviseur Anita van Breugel – die samen met Johanna Karssen het gebied nader onderzocht – te vragen dit bijzondere erfgoed voor onze rubriek ‘Tuin van de Maand’ te beschrijven.

In het najaar van 2022 is de NTs betrokken geraakt bij een interessante eenheid van groenstructuren in de gemeente Gooise Meren. In de Omgevingsvisie van de gemeente wordt deze zone, -die voor 2/3 ligt in Bussum en voor 1/3 in Naarden-,  De Groene Wig genoemd. Het gaat pakweg om een gebied dat ligt tussen de hoge gronden van de Bussumerheide en de laag gelegen gronden rond de vesting Naarden. In deze regio zijn in de 18^e en 19^e eeuw zandafgravingen verricht voor het bouwen van huizen in Amsterdam, waarbij waterlopen zijn ontstaan. Veel sloten en waterpartijen vormen tot op de dag van vandaag nog een concrete herinnering aan deze nijverheid uit het verleden, omdat zij verwerkt zijn in de fraaie vooroorlogse stedenbouwkundige aanleggen in het Vondel-, Bredius- en Rembrandtkwartier. Doordat de oude waterlopen zijn versterkt door kwalitatief hoogwaardige groenstructuren, zijn zij nog altijd waardevol voor de ruimtelijke kwaliteit in de woonwijken.

De vermaarde architect K.P.C. De Bazel kreeg de taak om de woonwijken te ontwikkelen. Het zal een logische stap voor de gemeente geweest zijn om voor het ontwerp van de groengebieden de samenwerking te zoeken met de Naardense tuinarchitect en boomkweker Dirk F. Tersteeg. De Bazel en Tersteeg kregen de opdracht om de genoemde wijken zoveel mogelijk op elkaar aan te laten sluiten en zo veel mogelijk de bestaande niveauverschillen in het gebied te handhaven. Deze “beperkingen” hebben uiteindelijk geleid tot een aantrekkelijk en heel afwisselend woon- en groengebied, waarin de geschiedenis goed is af te lezen.

We nemen de lezer mee met een wandeling van hoog naar laag, die start bij de  brug in de Jacob Obrechtlaan. Hier begint een deel van de bijzondere groen-, en waterstructuur genaamd Het Mouwtje. De oude waterloop wordt begeleid door wandelpaden aan weerszijden.

Na de beeldbepalende brug over de Burgemeester ’s Jacoblaan ervaar je nog meer het hoge verschil tussen het waterniveau en het bebouwingsniveau van de wijk. Het creëert een gevoel van intimiteit.

De hellingen zijn op regelmatige afstand voorzien van beplantingsclustertjes.

De waterloop slingert via een bocht waarin een entree naar de wijk ligt én een kunstwerk is geplaatst.

Verder in zuidelijke richting naar de omgeving van kinderboerderij Het Mouwtje.

Door de toevoeging van een andere waterloop is aan de Doctor Frederik van Eedenweg een ruime waterplas ontstaan.

Ondergronds stroomt het water vervolgens naar het lagere, noordelijker gelegen Bilderdijkpark. Hier is het water en de beplanting opgenomen in een strakke, architectonische plantsoenstijl, waarin assen en zichtlijnen de basis vormen.

Verspreid door het park staan bijzondere solitaire bomen waaronder een mammoetboom, een immense apenboom en een volwassen ginkgo. De bebouwing rondom ligt hier aanzienlijk lager dan bij Het Mouwtje, net boven het niveau van de groenstructuur.

De derde, meest noordelijk en meest laag gelegen groenstructuur, ligt tussen de Rubenslaan en Van Dijcklaan: het J. Jurrissenplantsoen. In de volksmond wordt deze waterpartij ook wel het Meertje van Vlek genoemd  naar de vorige eigenaar.

Hier zien wij een langwerpige vijver met rondom een symmetrisch aangelegde beplanting, waaronder Italiaanse populieren, eiken, esdoorns, treurwilgen, rododendrons en krentenboompjes. Het niveauverschil met de bebouwing rondom is hier niet meer te ervaren; voor de bouw van de woningen is hier zelfs de grond opgehoogd; de particuliere tuinen liggen tot op de dag van vandaag nog steeds veel lager (het niveau van de vroegere afgravingen).

Samengevat kunnen we zeggen dat De Groene Wig uit een aantal aaneen geregen groengebiedjes bestaat, die als eenheid een grote bijdrage levert aan de omgevingskwaliteit van de genoemde woonbuurten.

Dirk Tersteeg heeft met dit project zijn vakkundigheid laten zien. Het door het bestaande slotenpatroon gedicteerde ontwerp, heeft zowel stedenbouwkundig, tuin-historisch, landschappelijk én cultuurhistorisch gezien nog steeds grote waarde.

Wij hopen dat die waarden door gemeente Gooise Meren worden gekoesterd en veilig gesteld voor de toekomst!