Tuin van de maand juli is Buitenplaats de Broekhuizen, Dalfsen (Open Tuinen Gids 2020, tuinnummer 93). Deze prachtige landschapstuin van Hans Groenhuis en Jetty van Munster is pas sinds 2019 opgenomen in het Open Tuinenbestand van de Nederlandse Tuinenstichting.

De tuin bevat veel elementen die horen bij hedendaagse NTs-tuinen, zoals bijzondere aandacht voor oude landschapselementen en de behoefte dit moois te delen met anderen. Hij is niet alleen open voor tuinliefhebbers (veelal op donderdagen, zie https://buitenplaatsdebroekhuizen.nl/) maar is ook een veilige, natuurlijke ontmoetingsplek voor kinderen die hun (groot)ouders weinig kunnen zien.

Nieuwsgierig geworden? Lees en zie hieronder het verhaal van Jetty.

Verliefd op de plek!

Dat waren we onmiddellijk toen we het huis gingen bekijken in 1996. Het duurde nog bijna een jaar voordat we er gingen wonen. In mei 1997 werden we verwelkomd door de wulpen die boven ons vlogen en neerstreken in het naastgelegen land. We voelden ons direct thuis en het is altijd een geluid van thuiskomen gebleven. Maar wat het wonen op deze plek met ons zou doen en wat het ons zou brengen, daar hadden we toen nog geen idee van.
De eerste jaren hebben we er als gezin gewoon gewoond en genoten van alle vrijheid, ruimte en natuur om ons heen. Na verloop van tijd ontstond de behoefte om enige structuur aan te brengen en de tuin aan te pakken. Dat we dat zouden doen met respect voor de oude bomen, dat stond vast. Een tuinontwerper vinden die daar bij aan kon sluiten, bleek nog een hele kunst maar het lukte. Het heeft ons geholpen een basisstructuur voor de tuin maken.

Zo ontstond langzamerhand een tuin met ruimte én beslotenheid. Heggen zorgen ervoor dat de tuin niet in één oogopslag is te overzien en dat er een uitnodiging is om op verkenning uit te gaan. Bloemen kwamen en verdwenen, en in en de loop van de tijd ontstond steeds meer een natuurlijke tuin met veel ruimte voor planten en dieren. Veel vogels (zo’n 100 soorten) verbleven en nestelden (40 soorten) er. Ook 15 soorten zoogdieren en ruim 20 soorten vlinders hebben zich hier laten zien.

Het wonen op het platteland maakte ons ook steeds meer duidelijk dat er iets gaande was. Zichtbaar doordat, met het verdwijnen van de bomensingels tussen de ons omringende weilanden, de soortenrijkdom aan vogels verschraalde. Iets geleidelijker verdwenen de koeien uit het landschap en veranderden de weilanden in ‘grasfalt’, zoals dat nu soms wordt genoemd. Ons erf werd steeds meer een groene oase in een weinig divers landschap.

Er groeide een missie om te redden. Toen het weiland en het achterliggende stuk uiterwaard achter ons erf te koop kwamen, en het ons werd gegund om dit te kopen, wisten we direct dat we dit moesten doen. De 5.000 m2 tuin kon met bijna 20.000 m2 worden uitgebreid en het bleek zo haalbaar een natuurgebiedje van betekenis te realiseren. Een weiland dat de voorgaande jaren al extensief werd gebruikt, was zo een mooi uitgangspunt voor verschraling en verdere ontwikkeling.

Samen met een landschapsarchitect hebben we het weiland zo ingericht dat er, naast weitjes voor onze schapen, ruimte kwam voor natuurontwikkeling. Er werd een sloot uitgegraven en met het opgebrachte zand konden we een prachtig uitzichtpunt over de meanderende Vecht creëren. Het land is er elk jaar anders. We maaien er een paar paadjes doorheen, zodat je tussen de grassen en bloemen door altijd een mooie beleving hebt tijdens een wandeling. Het ene jaar overheerst de zuring, het opvolgende jaar staat er veel biggenkruid en dit jaar ook St. Janskruid. Ook de sloot is een bron van dynamiek: krabbenscheer, de eerste orchideeën en vele soorten libellen lieten zich zien. ‘Zandpannen’, de wat dieper uitgegraven halfronde cirkels in het land, geven een andere beleving en naar verwachting ook andere begroeiing.

Na zoveel jaren wonen op deze plek met zoveel mooie ervaringen hadden we inmiddels de behoefte om de plek te delen. Hoe dat er precies uit zou gaan zien, daarover hadden we nog geen vastomlijnde plannen. We zijn begonnen om eens mee te doen met een opentuinenweekend. Dit leverde veel inspiratie op en het delen werd vermenigvuldigen. De tuin werd ingezet als werkplaats waar naast coaching ook schrijfbegeleiding werd geboden. De tuin als expositieruimte kreeg een plek en zo kwamen uit nieuwe ontmoetingen weer nieuwe ideeën.

Zo ook die van Worteltuin. Als bestuurslid bij de Stichting Wortel wist ik, Jetty, al snel dat onze tuin een prima Worteltuin zou kunnen zijn. Maar ja, wat is dat eigenlijk een Worteltuin, vragen mensen zich vaak af. En dan vertel ik graag over de missie van de stichting die actief een bijdrage wil leveren aan het versterken van de band tussen ouders en kinderen door ontmoetingen in speciale tuinen te faciliteren. Tuinen waar je kunt zijn, waar je als kind samen met je ouders dingen kunt ondernemen en waar iemand aanwezig is om dit praktisch te begeleiden. In situaties waar er geen vanzelfsprekende ontmoeting is omdat kinderen niet thuis wonen of door een scheiding.

De stichting heeft zich tot doel gesteld om minimaal in elke provincie een Worteltuin te realiseren. Momenteel zijn er Worteltuinen in Overijssel (2), Utrecht, Noord- en Zuid-Holland en zijn er ontwikkelingen voor een dergelijke tuin in Gelderland. We zijn nog op zoek naar tuinen in Groningen, Friesland, Drenthe, Flevoland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg opdat ieder kind een fijne ontmoeting kan hebben in een Worteltuin in de buurt.
Zo zie je maar wat er in en met een tuin, die inmiddels de naam ‘buitenplaats de Broekhuizen’ heeft, kan gebeuren en hoe ontmoetingen kunnen leiden tot zoveel moois.

Het toppunt van geluk tot nu toe hebben we dit voorjaar mogen beleven toen de ijsvogel, die al vele jaren regelmatig komt vissen in de vijver en later ook in de sloot, de steile oever aldaar uitverkoos om een nest te maken. We waren af en toe getuige van het in- en uitvliegen van het nest en zagen zo dat dit op een bepaald moment frequenter gebeurde. Er moesten jongen zijn! En toen tijdens een ochtendwandeling in de eerste regen in tijden ineens allerlei blauwe schichten voor ons uit schoten, wisten we dat de jongen waren uitgevlogen. Een stuk of drie. Wat een moment van geluk! Om stil van te worden.

We hadden in 1997 niet kunnen vermoeden dat het wonen aan de Broekhuizen ons zoveel moois zou brengen. En ondertussen ploegt de boer voort, scheppen we nieuwe natuur, zorgen we voor ons erfgoed en dragen we bij aan een evenwicht. We heten u van harte welkom op onze opentuindagen, veelal op donderdag en daarnaast op 1 en 2 augustus tijden het opentuinenweekend van de Vechtdaltuinen. Verder op afspraak.

Hans Groenhuis en Jetty van Munster
De Broekhuizen 1
Dalfsen
0651951318
info@buitenplaatsdebroekhuizen.nl
www.buitenplaatsdebroekhuizen.nl
www.stichtingwortel.nl
www.vechtdal-tuinen.nl

Bijgevoegde sfeerfoto’s en filmpjes en een recent filmpje over de Worteltuin geven een impressie van ons erf.