Laatst kreeg ik een artikel uit de Tuinspecial van 1994 over Zuid-Limburgse tuinen, een extra uitgave van de Nederlandse Tuinenstichting samengesteld onder redactie van Gerritjan Deunk. Het artikel ging over een tuin in mijn eigen dorp. Ik wist direct om welke tuin het ging, was er altijd nieuwsgierig naar maar was er nooit geweest. Het was immers de privétuin gelegen bij het kasteel Geulle en ik kende de eigenaren niet.

Het dorp en het kasteel zijn genoemd naar het riviertje de Geul dat hier vroeger in de Maas uitmondde. Door de aanleg van het Julianakanaal in de jaren 20 van de vorige eeuw werd Geulle aan de Maas gesplitst in drie dorpskernen: Geulle aan de Maas, Geulle Boven en Geulle Beneden. Er is een flink hoogteverschil tussen Geulle Boven en Beneden; ze liggen op respectievelijk 108 en 40 meter. Tussen deze kernen Boven en Beneden ligt een uniek helling- en bronnetjes bos, dat zich uitstrekt van Bunde tot aan Elsloo, waar de botanische heemtuin (OTG 2021, nr.343) ligt bij kasteel Elsloo.

Door de unieke ligging heeft Geulle kunstenaars en mensen van buiten aangetrokken. Zoals de schrijvers Felix Rutten en Marie Koenen en Johan Melchior van der Mey, die hier het eerste woonhuis in Amsterdamse School stijl bouwde in Nederland. Een prachtig monument met tuin en statige oude rode beuken uit die tijd, waaronder de ’Kussende bomen’.

Geulle aan de Maas, vrijwel geïsoleerd door de aanleg van het kanaal, is een verstilde plek, met een oude kerk met zijn pastorie, een tiental woonhuizen, en een juweeltje van een kasteel. Je komt er als bezoeker langs als je met het voetveer over de Maas naar België wilt. Het kasteel, gebouwd in 1620 door de graven van Hoensbroek, werd in de vorige eeuw uit economische motieven gedeeltelijk afgebroken. Het huidige Kasteel was vroeger het poortgebouw en is omgeven door een brede gracht met brug en entree. De huidige eigenaar schreef een uniek historisch boek ‘Huys Geul’ over de geschiedenis van het kasteel Geul, Ommelanden en Zuid-Limburg.

Gesteund door het oude artikel in de Tuinspecial, gewijd aan dit prachtige kasteel met zijn tuin, en omdat ik sinds vorig jaar lid ben van de Open Tuinencommissie Limburg, besloot ik contact te zoeken met de bewoners. Mijn bezoek vond plaats op een mooie avond eind mei. Ik werd verrast door de tuin die ik zag. Een formeel gedeelte met vaste planten bij binnenkomst, met prachtige blauwe Irissen en vormsnoei, verderop een groot gazon, sierlijk gevormde plantbedden, omzoomd met karaktervolle heesters, vaste planten en statige, vaak grillig gevormde bomen. Verderop een fruitweide met oude fruitbomen. Alles bij elkaar, een plaatje! Wat een sfeer! Die sfeer werd nog versterkt door de waterpartij rondom het perceel, waarin hoge heesters en bomen werden weerspiegeld. Hier en daar waren zitjes om van al dit schoons te genieten. Of de bewoners er veel zitten, is de nog vraag want het onderhoud doen ze helemaal zelf.

Tijdens de wandeling in de tuin merkte ik hoe betrokken en liefdevol de bewoners met hun tuin bezig zijn en hoe vakkundig ze de tuin onderhouden. Het Monet-bruggetje met de blauweregen staat nog in de wacht om weer opgeknapt te worden.

Over Monet gesproken, ook de eigenaresse laat zich als kunstenaar inspireren door tuin en omgeving. Afgeknotte boomstronken verwerkt zij tot kunstwerken, en ze schildert de Irissen en andere bloemen, en maakt ook abstracte creaties. Ik was onder de indruk van haar werk, haar creativiteit, en van energie en kennis die de eigenaren gestoken hebben in het restaureren en behouden van dit mooie monument met de prachtige tuin.

Hopelijk kunnen we deze tuin aan de Open Tuinen Gids 2022 toevoegen. Binnenkort mag ik met mijn mede-commissieleden terugkomen. Een herontdekking voor de NTs van een toptuin in Zuid-Limburg. Het was voor mij een grote verrassing dit pareltje in mijn eigen dorp te mogen ontdekken.

Vera Kardaun, Open Tuinencommissie Limburg