Landgoed Pinetum de Belten, Vorden

Voor de maand oktober heeft de CGE gekozen voor een wel heel bijzondere tuin: het Pinetum de Belten in Vorden. (OTG 2023 nr 176)

Niet dat de maand oktober nu zo’n bijzonder moment is; het typerende van de Belten is nu juist, dat het er altijd mooi is: verscholen in de Achterhoek een gebied van bijna twee hectare met, in alle compactheid, altijd schitterende landschappelijke doorkijkjes, met altijd ontelbare schakeringen en vormen van groen, met altijd vogels en een vijver, met altijd rust en verstild natuurschoon … een tuin dus niet van de maand, maar van 365 dagen per jaar.

Daarom: ga er eens heen! Het Pinetum de Belten is altijd open.

Tuin en collectie

Formeel is de Stichting ‘Pinetum de Belten’ de eigenaresse van het pinetum, maar de feitelijke, praktische leiding erover is in handen van de familie Feith, die het als haar taak ziet om de tuin en de collectie coniferen erin, te bewaren voor latere generaties. Niet alleen omdat het er zo mooi is – dat is wat de ‘gewone’ bezoeker natuurlijk meteen het meeste opvalt en trekt – maar vooral ook omdat zij de collectie van ruim 900 (!) verschillende bomen die ze in de loop der jaren heeft opgebouwd, in stand wil houden, hoeveel moeite, tijd en energie dat ook kost.

Ontstaan, groei, sanering

De tuin is ontstaan in de vorige eeuw. Jhr Mr. P.R. Feith begon in 1961 met de aanplant van wat nu het ’Pinetum’ is (pine = ‘pijnbomen’, Engels: pine tree!), geïntrigeerd als hij was door de enorme verscheidenheid van families, geslachten, (sub)soorten en variëteiten. Zijn belangstelling resulteerde al snel in een verzameling van maar liefst 1500 exemplaren, en daarmee in een van de grootste particuliere collecties in de wereld. In de loop van de tijd moest er natuurlijk, ondanks de verdubbeling van het gebied, worden uitgedund: de bomen stonden elkaar in de weg, en zo’n 600 werden er gekapt.

: In 2019 werd de collectie Pinetum De Belten

: bekroond door de Nederlandse Dendrologische Vereniging

Catalogus

De jongere generatie – de huidige familie Feith dus – maakte van de door de kap ontstane ruimte gebruik om ook de inrichting van de tuin te aan te pakken. De bomen werden niet meer, zoals eerst, op wetenschappelijk geordende wijze geplaatst, maar vrijer, in mooie afwisselende groepen.

Het karakter van een wetenschappelijk ingerichte collectie bleef echter behouden doordat alle bomen een nummer kregen waarmee de geïnteresseerde bezoeker in een catalogus kan opzoeken welke (sub)variëteit of cultivar hij voor zich heeft. Een heel enkele keer staat er wél een bordje, zoals bij een wel héél bijzonder exemplaar: de Wollemia Nobilis (zie de foto). In het park hangen ter inzage drie van die catalogi.

Onderhoud

Bomen hebben niet het eeuwige leven: ze worden oud, ze vallen om door de storm, ze breken af door een te zware ijslast, en de opgave is dan, te proberen zo’n boom door precies zo’n zelfde exemplaar te vervangen; geen sinecure want bij het tuincentrum vind je ze echt niet. Het zijn er rond de 30 per jaar. Daarnaast is er het ‘gewone’ onderhoud: het sproeien, snoeien, stutten, kappen, én het wieden van de prachtige, groene graspaden. Bij al dit werk wordt de familie gelukkig bijgestaan door een aantal vrijwilligers – waarvan er natuurlijk nooit genoeg zijn.

Rondleiding

Een ritje naar Vorden om rond te lopen door dit paradijsje is én voor de eenvoudige liefhebber van stilte en natuur, én voor de meer gespecialiseerde kenner van coniferen bijzonder de moeite waard. En de aardige rondleiding die aangevraagd kan worden, maakt ook van de leek al meteen een beetje een kenner. Als gezegd: open is de tuin altijd.