Op 24 augustus jl (2021) heeft de Rechtbank Noord-Nederland uitspraak gedaan  over de kwestie “Klein Toornvliet”. Daarbij werd de NTs in het gelijk gesteld:  de rechtbank vernietigde de gemeentelijke vergunning tot de bouw van een aantal appartementen in de tuin van de villa . Tegen dit besluit stond nog hoger beroep open.  Nu echter per 1 november het inderdaad ingestelde beroep blijkt te zijn ingetrokken, kunnen we gerust zijn: de monumentale tuin is gered.

Het belangrijkste argument in de uitspraak van de rechter is niet, helaas, de monumentale waarde van de tuin, maar het feit dat niet valt vol te houden dat deze appartementen ‘slechts’ bijgebouwen bij een hoofdgebouw (de villa)  zijn. De aanvrager van de vergunning stelde namelijk dat hoofd- en bijgebouwen  een functionele verbinding met elkaar zouden hebben, namelijk zorgverlening. Maar hij heeft, aldus de rechtbank, in zijn aanvraag onvoldoende geconcretiseerd wat die zorgfunctie vanuit de villa dan zou moeten inhouden. De geplande inrichting van de appartementen als ‘woningen’ wijst er niet op dat er zorg verleend gaat worden, en uit de aanvraag blijkt ook niet dat het hoofdgebouw al eerder een zorgfunctie heeft gehad, en dat er daarom slechts sprake zou zijn van een uitbreiding. Kortom: de rechtbank vindt – simpel gezegd – het zorgverhaal nogal ongeloofwaardig. Het gaat dus niet om ‘bijgebouwen’, en een vergunning daarvoor kan dan niet worden verleend.

Wat de waarde van de tuin, het ‘groene erfgoed’, betreft volgt de Rechtbank het advies van de RCE,  dat stelt dat de villa wèl, maar de tuin niet een eigenstandige monumentale waarde heeft, en dat er dus geen bezwaar is tegen de appartementenbouw. In hun beroep gaven Heemschut en de NTs aan, dat, ondanks dat RCE-advies, de aantasting van de tuin reden was om daar specifiek cultuurhistorisch onderzoek naar te doen (villa én tuin worden immers beschreven in de Rijks- en gemeentelijke monumentregisters!), maar de rechter acht de RCE gezaghebbend, en het RCE-advies voldoende onderbouwd; m.a.w.: terecht wijkt de gemeente daar niet van af.

Niettemin: de NTs en Heemschut, die beiden de twijfelachtige benaming ‘bijgebouw’ inclusief de twijfelachtige ‘zorgfunctie’ in hun beroepschrift aangesneden hebben, kunnen tevreden zijn: de tuin is gered!

november 2021