Introductie tuin van de maand maart Duinhof in Oldebroek (Open Tuinen Gids 2023 nr 162)

Bostuinen zijn voorjaarstuinen. Voordat de bladerkronen het licht van de bodem wegnemen, willen we een speciale bostuin in het zonlicht zetten. Een tuin die al bijna vanaf het begin van de Open Tuinen Gids opgenomen is in ons bestand. (OTG 2023, nr 162).  Al die tijd tuinieren Gerrit Raven en Marlies van der Veer tegen licht, zandgrond en afgevallen bladeren op om hun speciale planten een bestaan te geven.

Het resultaat is een tuin die de aandacht waard is! Hieronder leest u hun verhaal.

Hoe het begon

In 1988 kochten wij een strook bos van 1 ha in het buitengebied van Oldebroek op de Noord-Veluwe met daarop een eenvoudig bungalowtje. Het terrein was beplant met een mix van bomen, met name grove den, eik en enkele forse beuken. De bosbodem was goeddeels onbegroeid, met hier en daar  plukjes stekelvaren en salomonszegel. De oprijlaan van meer dan 100m was omzoomd door rododendrons. Een prachtig terrein waar slechts 1 ding ontbrak: zonlicht! Gerrit was (en is) een rotstuinliefhebber en de meeste alpine planten hebben een grote behoefte aan licht, dus moest er ruimte geschapen worden rond het huis. Zwakke bomen werden gekapt en een zware storm deed de rest.

Gerrit bouwde een rotstuin van harde tufsteen en zelfgemaakte hypertufa stenen (een mengsel van zand, cement en humus). Jaren voldeed dit prima, maar de groei van de bomen ging door, waardoor de rotstuin steeds meer in de schaduw kwam te liggen. Het zij zo. Er zijn ook soorten die genoegen nemen met minder licht of zelfs schaduw prefereren, zoals de prachtige Ramonda myconi, van nature groeiend op beschaduwde rotswanden in de Pyreneeën.

Voorjaar in de rotstuin

Uitbreiding

Het overgrote deel van het perceel lag nog steeds in de schaduw, dus naast rotsplanten begon de zoektocht naar planten die het op de bosbodem goed zouden doen. Tegenwoordig staan schaduwplanten sterk in de schijnwerpers (waar ze dus niet van houden) maar 30 jaar geleden was dat wel anders. Notoire woekeraars plantte ik aan (lelietjes van dalen, Smilacina stellata,  Euphorbia griffithii ‘Fireglow’. en wilgenroosje), om zo snel mogelijk een bedekte bodem te krijgen.

Smilacina stellata

Nu begint de strijd om ze binnen de perken te houden en ruimte te scheppen voor schoonheden als Trilliums, Arisaemas  Cyclamen en Epimediums. Twee inheemse woekeraars mogen trouwens min of meer onbeperkt hun gang gaan. Witte klaverzuring (Oxalis acetosella) groeit hier en daar op de Veluwe in het wild, zelfs onder beuken en zaait zich uitbundig uit.

Maar ik plantte ook de variëteit purpurascens uit (hard roze), en die twee gingen onbeschaamd kruisen, zodat er allerlei tussenvormen ontstonden. De andere endemische woekeraar is grootbloemige muur (Stellaria holostea). In mei, tijdens de bloei, lijkt het alsof het bos is overvallen door een late sneeuwbui.

Alsof het sneeuwt in Mei

Voor de echte zuurminnaars onder de planten legde ik 6 jaar geleden een turftuin aan opgebouwd uit grote zachte turven. En diep in het bos verscheen een ‘stumpery’ waar inmiddels ruim 100 soorten en variëteiten  varens zijn aangeplant, waaronder 3 boomvarens.

Stumpery

AANLEG MOSTUIN

Mostuin

Nu zijn er in zo’n bos altijd onmogelijke plekken waar absoluut niets wil groeien. Tussen twee enorme beuken met een heel oppervlakkig wortelgestel en een brede kruin zat er niets anders op  dan daar een  mostuin te situeren. Niet dat dat vanzelf ging! Gewoon haarmos (door iedereen  foutief sterretjesmos genoemd) werd massaal aangeplant en met gaas overspannen tegen de woellust van de merels. Langzaam groeiden de kussens aaneen tot een gesloten dek, tot door toenemende droogte het haarmos teruggedrongen werd tot hier en daar een pluk. Gelukkig nemen andere soorten het  over, met name heel plat groeiende, die blijkbaar beter tegen de verslechterde omstandigheden kunnen. De mostuin in Oosterse sfeer is in alle seizoenen mooi: in de vochtige winter is het mos op zijn groenst, in de zomer door het gefilterd licht dat door de beukenbladeren valt.

Rode accenten versterken de Oosterse sfeer

VERBOUWING HUIS EN TUIN

Vijf jaar geleden ging ons huis op de schop. Sinds de bouw in de jaren 60 was er niets fundamenteels aan veranderd. De binnenkant werd gestript, isolatie aangebracht en een stuk aangebouwd, met een groots uitzicht op de tuin door een kamerbrede raampartij. Er bleef veel materiaal achter, zoals half vergruisde dakpannen en flagstones van het oude terras. En van die materialen valt prima weer een rotstuintje te maken, een zogenaamde recyclingtuin. Aan de westkant van het terrein, grenzend aan een weiland, schijnt in de middag de zon, dus alpine planten die het in de oude rotstuin voor gezien hielden doen het hier geweldig!

Zo groeide de tuin in al die jaren heel organisch. Het was aanpassen aan de omstandigheden. Verlekkerd kon ik kijken naar een open vlakte waar ik alles naar mijn hand zou kunnen zetten. Eerst een masterplan tekenen, dan de lijnen uitzetten in het veld en planten maar! En dan had ik ook geen pijn in mijn rug gehad van dat steeds terugkerende bladruimen in de herfst en winter. Volgens mij valt er ieder jaar meer. Maar niets kan op tegen een mooie lentedag, met vogels die fluiten in de bomen, de afwisseling van licht en schaduw op de grond waarop talrijke bloemen en planten hun beste beentjes voor zetten.
Wellicht tot ziens op Duinhof!

Spel van licht en schaduw

Bezoek Duinhof:

Er zijn diverse mogelijkheden om Duinhof te bezoeken (liefst in het voorjaar)

• Op afspraak voor groepen (inclusief koffie/thee/rondleiding). Entree €5,00 p.p.|
• Tijdens de Open Tuinendagen op 6 en 7 mei. Gratis toegang. Zie ook Groei en Bloei afd. Noord-Veluwe:
• www.noord-veluwe.groei.nl
• Let op: (deze laatste site is in de  NTs Open Tuinengids 2023 abusievelijk afgedrukt bij de provincie Drenthe i.p.v. Gelderland!!)

Voor meer info: ttps://duinhoftuin.nl/de-tuin/ (o.a.  reportage Seasons/ video lokale omroep Oldebroek),